Duurzame overstap naar een all-electric warmtepomp

Een warmtepomp werkt volledig elektrisch, waarbij de warmte uit de buitenlucht, grondwater of bodem(collectoren) wordt onttrokken via de buitenunit. Om deze warmte op een hogere temperatuur te krijgen wordt een koudemiddel (met een lager kookpunt) toegepast.

In een warmtepomp zit een verdamper (welke de onttrokken lucht omzet tot een gas), een compressor (wat de temperatuur harder doet stijgen), een condensor (welke de warmte afgeeft en het koelmiddel weer vloeibaar maakt) en een expansieventiel (wat het koelmiddel nog sterker laat afkoelen, waardoor de cyclus van verwarmen zich weer herhaalt).

De cyclus van de warmtepomp kan eenvoudig worden omgekeerd, zodat een warmtepomp niet alleen kan verwarmen, maar ook kan koelen (zoals de werking van airconditioning of een koelkast dat doet). Warme lucht wordt omgezet naar koud water, welke via de cv-installatie de binnentemperatuur 2 tot 4 graden kan laten koelen.

Een monoblock en een split unit warmtepomp zijn zowel leverbaar in een hybride als een all-electric systeem. Een warmtepomp bestaat grofweg uit een viertal onderdelen in een cyclus, te weten een verdamper, een compressor, een condensor en een expansieventiel, waarin de warmte wordt getransporteerd middels een koudemiddel. Met een monoblock warmtepomp bevinden alle onderdelen in de buitenunit en komt er dus geen koudemiddel de woning in, maar wordt alles direct getransporteerd naar het afgiftesysteem. Bij een split-unit bevindt de condensor in de binnenunit en circuleert het koudemiddel langs de verbindingen tussen de units. Kleine verschillen zijn te vinden in de prijs, de techniek, prestaties en het geluid. Het grootste verschil is de benodigde ruimte, een split-unit kan worden opgehangen en is compacter qua formaat dan de monoblock warmtepomp.

Voor het berekenen van het juiste vermogen warmtepomp, welke aan de warmte-vraag van de woning of het pand voldoende kan beantwoorden, wordt geadviseerd een transmissieberekening ofwel een warmteverlies berekening te laten maken. Deze wordt vaak uitbesteed aan een adviesbureau. Belangrijke waarden die hierin worden opgenomen zijn onder andere de transmissieverliezen (het warmteverlies door wanden, deuren, vloer en dak), de massa van de woning en de verhoudingen van de ruimtes, de huidige afgifte-systemen en de isolatiewaarden in gevels en ramen.

Een nieuwbouw woning heeft vandaag de dag geen gasaansluiting en zijn reeds voorzien van voldoende isolatie en een laag temperatuur verwarmingssysteem. Het plaatsen van een all electric warmtepomp is hierbij een logisch vervolg. Een oudere woning moet wat voorbereidingen treffen om de duurzame overstap te maken. Daarbij wordt vaker eerst de overstap gemaakt naar een hybride warmtepomp.

Basis is allereerst zo weinig mogelijk warmte-verlies in de woning, zodat de warmtepomp constant kan draaien en niet aan/uit hoeft te pendelen. Goede isolatie in de vloer, muren, dak en glas is hierbij de meest belangrijke voorwaarde. Een tweede maatregel is de woning zoveel mogelijk te voorzien van een laag temperatuur verwarming, wat wil zeggen dat de woning voorzien is van vloerverwarming, thermostatische radiatorkranen of convectoren. Tenslotte is de aanwezigheid van een ventilatiesysteem gewenst. Verse lucht komt de woning in, zonder dat er hinderlijke tocht of warmteverlies is.

De afkorting COP staat voor Coefficient Of Performance en geeft het (stroom)verbruik van de warmtepomp weer. Hoe hoger deze waarde is, des te efficiënter de warmtepomp werkt en er minder elektriciteit in kW wordt verbruikt. Natuurlijk is dit weersafhankelijk, want bij een lagere temperatuur buiten, zal de warmtepomp harder moeten werken om een constante binnentemperatuur aan te houden. Daarom wordt ook wel eens gerekend met de Seasonal Coefficient Of Performance, waarin de waarde rekening houdt met alle seizoenen in een jaar.
Een COP van 5 betekent dat voor 1 kW aan elektriciteit wat de warmtepomp verbruikt, het 5 kW aan warmte in de woning kan opleveren. Dus 4 kW warmte wordt behaald door het onttrekken van de warmte uit de lucht, bodem of water. Het rendement van een warmtepomp is bij dit voorbeeld 500%. Een cv-ketel heeft altijd te maken met warmte-verlies door het proces van de gasverbranding en heeft vandaag de dag een gemiddelde rendement van 90%. Ondanks het gegeven dat gas nog altijd goedkoper is dan elektriciteit, is een warmtepomp met dit gegeven nog altijd duurzamer. Gewoonweg omdat deze relatief gezien minder electricteit verbruikt.

Met de InvesteringsSubsidie Duurzame Energie (ISDE) kun je voor de renovatie van de woning subsidie aanvragen. Dit heeft toepassing op isolatiemaatregelen, een zonneboiler, warmtepomp of een aansluiting op een warmtenet (stadsverwarming). Zowel particulieren, zakelijke gebruikers als gemeenten kunnen hiervan gebruik maken. De hoogte van de subsidie varieert tussen € 1.000,- en € 2.500,- en is afhankelijk van het type toestel wat er geplaatst wordt. Op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), vindt je alle informatie over de ISDE subsidie.

Door de opkomst van meer warmtepompen, zijn er per 1 april 2021 vernieuwde maatregelen aangenomen met betrekking tot de geluidsnormen van warmtepompen. Het geluidsniveau van de buitenunit mag op de perceelsgrens overdag maximaal 45dB en in de nacht 40dB zijn.
Ondanks dat de nieuwe warmtepompen aan deze eisen kunnen voldoen, is het relevant om toch te letten op de plaatsing van de buitenunit. Zo is het niet wenselijk om deze op de erfgrens met de buren of deze voor je slaapkamer te plaatsen. De nieuwe warmtepompen vallen weliswaar binnen de normen, er kan altijd sprake zijn van een versterkend geluidseffect middels resonantie (trillingen door harde oppervlakken) of geluidsreflectie (weerkaatsing van het geluid door obstakels). Veelal wordt de buitenunit op het dak (bijvoorbeeld op rubberen tegels) of in de tuin geplaatst. Een geluidsreductieset of een omkasting, kan het geluid van een warmtepomp ook enorm dempen.

De afmetingen van zowel een binnen- als een buitenunit van een warmtepomp kunnen variëren, afhankelijk van het type en het benodigde vermogen. Een hybride warmtepomp is compacter dan een all-electric warmtepomp.

De binnenunit van een hybride warmtepomp is gelijkwaardig aan het formaat van een cv-ketel (circa 100x60x40 cm) en wordt veelal aan de wand naast de cv-ketel gehangen. Ingeval van een all-electric warmtepomp, moet ook het tapwater worden opgeslagen. Ofwel de binnenunit omvat een geïntegreerde buffervat ofwel het boilervat is een losstaand object naast de binnenunit. Deze nemen relatief meer ruimte in beslag (ter grootte van een koelkast, circa 1,5m hoog).

Hoe meer vermogen er benodigd is, des te groter is de buitenunit van zowel de hybride als de all-electric warmtepomp. De minimale benodigde ruimte is 100x200x100 cm, mede bepaald door de vrije toevoer van luchtstromen naar de warmtepomp. De afstand tussen de binnen- en buitenunit mag maximaal 20 meter zijn.

BSI Breda levert verschillende onderhoudsmogelijkheden voor uw warmtepomp (al dan niet in combinatie met een cv-ketel). Je warmtepomp heeft onderhoud nodig zoals dit ook door de fabrikant wordt voorgeschreven. Meestal horen deze éénmaal per 2 jaar een servicebeurt te krijgen om garantie te behouden en te zorgen dat je kunt blijven genieten van een optimaal comfort. Meer informatie over onze onderhoudsabonnementen voor warmtepompen vind je hier.